Nasreddin Hoca letifelerinde zaman ve mekan karakteri

Ekrem Rufatoğlu Hüseynzade* ÖZET: Doğu’da Nasreddin Hoca adının yaygınlık frekansının bir çok nedeni vardır. Nasreddinin Hoca bir imge olarak özellikleriyle geniş incelenmiş ve çeşitli araştırmalar neticesinde ilginç bir sistem oluşturulmuştur. Nasreddin Hoca letifelerinde ilginç sorunlardan biri de zamanın ve mekanın karakterizasyonunun kendine özel bir biçimde gösterimidir. Yani bu metinlerde zaman da, mekân da özelleştirilmiştir.  İnsanların gülüş ihtiyacını karşılamak için yaşadığı […]

Biri birinə bağlılıq

                  Biri birinə bağlılıq                                                                                          Kainat halı     Hələ də, insanlar elə bilirlər ki, hər bir ulduz bir Günəşdir! Bu yanlış fikirdir, necə ki, yer planetində hərarət həddi 40°C-dən, artmağa başladıqda, […]

Günəş təqvimi

Sözsüz ki, bütün hesabat və başlanğıc açarlar Azərbaycan ərazisindən, Azərlərdən, Zərlərdən yer üzünə bəxş olunub!     Bir hal da, mühüm hesabat idi, o halda ki, Günəş təqvimi əsas təqvim hesab olunmaqla üç hal, (Günəşdə 11- haldan bir, onun səthində, yeniləşmə) 11-tsikldən, cəm 33- (Qərinə) hesabatı olmaqla 11×33=363 yer günləri hesab edilirdi!     Bu hesabat doqquzluq (doqquz Günəş ətrafı planet, doqquz […]

Gün gələcək, o gün olacaq

    O, gün gələcək ki, “Sən”- yox, “Biz”- yox, “Hamımız”- fikri qəti olacaqdır!    “İnciyər”- fikri aradan gedəcəkdir. Bu planetdə “bəşər fikri”- tamamlanacaqdır!    “Birrərlər”- birliyə gələcəkdir! Su hövzələri, azalacaqdır. İki Qütb torpaq sahələri artacaqdır. Sizin sahə, bizim sahə olmayacaqdır. Qit’ələr yenə də, yaxınlaşacaqdır!      Gün gələcək, su hövzələrində, təbiətdə yırtıcı heyvanların sayı kəskin azalacaqdır!     İlk insandan […]

Qız qalası qondarma addır, biz onun tarixi adını qaytarmalıyıq

Qız qalası – haqqında əfsanələr, rəvayətlər qoşulmuş möhtəşəm abidə. Kimi deyir müdafiə qalası olub, kimi deyir daxma (ölülərin yığıldığı yer), hətta bu abidəni yadplanetlilərin tikdiyini deyənlər də var. Bu abidənin Leyli və Məcnunun qəbrinin üzərində ucaldığını deyənlər də az deyil… Bəs əslində bu qala nə zaman, nə məqsədlə və kim tərəfindən tikilib? Gəlin bu suallara cavab tapmağa çalışaq. Qız qalası […]

Unutmaq olmur !

O, kollektivin sevimlisi idi. Çox həssas, mehriban, xoşəxlaq, nüfuzlu bir insandı. Ancaq fələyin üzü qara olsun. O, bir neçə il idi ki, amansız xəstəliklə mübarizə aparırdı. Bir dəfə hətta qalib də gəlmişdi. Amma zalım əcəl ondan əl çəkmək istəmirdi. Beş ilə yaxın mübarizədən sonra xəstəlik onu yenidən yaxaladı. Onun gücü tükənirdi. Çox mübariz və dözümlü olan bu insan artıq yatağa […]

Elm şəhəri – “İçəri şəhər”

Azərbaycan ərazisi, Odlar, İşıqlar, İşıqlılar ərazisi, çox-çox qədim dövrdən, Dünya tufanından sonrakı mərhələdə, xilas və xilaskarlıq ərazisi kimi, dünya tarixində özünəməxsus yer tutub.        Belə bir tarixi mərhələnin Dünya tufanı və o dünya tufanından Azərbaycan ərazisi Hz. Nuh dövründə, xilası və xilaskarlığı bir çox Səmavi kitablarda, peyğəmbərlər tərəfindən bir müjdə kimi, yer üzünə gətirilib.        Azərbaycan ərazisinin, tufandan xilas ərazisi […]

İşıq və Zərrə toplum hərəkəti

H. Teslanın “dəyişən cərəyan” – kəşfi bəşəriyyəti İşıq aləmunə bağlaya bildi! Elektrik cərəyanı 50 hers tezliyinə çatdırıldı!   O 50 hers tezlıyı, elektrik İşığının kvant-kvant (yə’ni hissə-hissə işıq axımının, selinin diskret kəmiyyətdə olduğunun, daha dəqiq desək, yanıb-sönür halını o 50 hers tezliyinə uyğun, bir “işıq axımı”- kimi müşahidə edirik) halını nizamlamağa xidmət edir!    Yə’ni elektrik işıq halını bir hədli […]

Ölçülər, ardıcıllıqlar

Bütün Aləm, bütün başlanğıclar, Kainat Ölçülərə, bərabərliklərə bölündü, bərabərliyə çatdı!     O ilkdən başlamış (Böyük Partlayışdan) bütün ardıcıllıqlar iç-içə, biri-birini tamamlamaqdadırlar  (buna fizikada, ölçülər deyildi). Biz də “ölçülər”-deyək.     Bütün ölçülər, Kainat konstruksiyasından başlayır və  aparıcı olur! Vaxtınızı çox almayım!     Baxaq ölçülərə ona görə ki, bilək nədir ölçülər?     Yer aləmində bütün hallar ölçülərdən başlar!     Əynimizdəki paltar, ayaqqabı […]

Nələri görər, nələri görmərik?

Biz insanlar, yer üzündə olarkən, bizi əhatə edən Aləmi görərik! Onlara sevinərik, bu Aləmdə olduğumuza sevinərik! Bizi əhatə edən aləmin hündürlüklərini, çökəkliklərini görərik, məsafələri gölərik!     Daddığımızı – dadarkən bilərik! Toxunduğumuza – toxunduqca, İyləri – iylədikcə, rənglərə – baxdıqca bilərik!     Amma bir çox hallar əhatəsində olmağımıza baxmayaraq, onları görmərik!     Səsi, sözü, musiqini, eşidər – amma görmərik!     Günəşi […]

1 22 23 24 25 26 35