Category: Elm

Azərbaycan dilinin leksik bazasının ilkin halının təyini, bərpası və başqa dillərlə müqayisəli analizi

Ədəbiyyat
Baxış sayı: 21

ÖZƏT Bu yazıda çağdaş Azərbaycan dilinin kök sisteminə aid olan, bəlli dərəcədə onun leksik bazasını təşkil edən sözlərin genezisindən və semantik analizindən bəhs edilir. Araşdırmada, ümumiyyətlə, min illər, əsrlər boyunca deformasiya və dəyişilməyə uğramış sözlərin başlangıç forma və hallarının bərpası amaclanmışdır. Müəllif bu işi lingvistik restorasiya (restitusiya), yaxud da dil bərpaçılığı adlandırmağı məqbul sanmışdır. Uzun illər boyu aparılan incələmə və […]

Ariflərin könlündə yaşayan Vaqif Məmmədov

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan bölməsi və Naxçıvan Dövlət Universiteti
Baxış sayı: 28

“Yaşadıqca bu yolu mən”, “Sədərək harayı”, “Qeyrət qalası”, “Salam, oğuz elləri”, “Mənə çiçək borclusan”, “Bu dünyanın sevinci nə, qəmi nə…”, “Vətən sığır ürəyimə”, “Ömrümün yarpaqları” və s. otuza yaxın şeir kitabların müəllifi Vaqif müəllimi oxucular yaxşı tanıyır. Məhəmməd Peyğəmbərdən (s.ə.s.) soruşurlar: İnsanların xeyirxahı kimdir? O cavabında belə buyurur: Ömrü uzun, əməli gözəl olanlar. Bəs insanların ən pisi kimdir? Ömrü uzun, […]

Naxçıvan Muxtar Respublikası – 100

Pedaqoqika, Tarix
Baxış sayı: 81

REPRESSİYA QURBANI YUSİF VƏZİR ÇƏMƏNZƏMİNLİ YARADICILIĞINDA NƏQŞİ-CAHAN VƏ ONUN TARİXİNƏ BİR NƏZƏR Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan öz qədim tarixiliyi ilə fərqlənən bir məkandır. Naxçıvan adını ilk dəfə İosif Flaviye (e.ə. I əsr) və Klavdi Ptolemey (eramızın II əsri) öz əsərlərində çəkmişlər. “Naxçıvanın adı ilk dəfə Naksuana şəklində qeyd olunmuş və coğrafi mövqeyi göstərilmişdir”. Bundan sonra görkəmli ərəb-fars […]

Maral və donuz (təmsil)

Ədəbiyyat, Uşaq
Baxış sayı: 47

Acgöz Donuz meşədə Hər nə gəldi yeyirdi Haram şeylər xoşlayır Belə yaxşı, deyirdi. Hələ bir gün hədd aşıb Rişxənd etdi Marala Dedi: Sənə baxdıqca Düşürəm haldan-hala. Niyə otu, yarpağı Bircə-bircə seçirsən? Hətta təmiz suyu da, Püləyərək içirsən. Həm də elə qürurlu Şux dayanıb baxırsan Gözlərinlə qəlbləri Yandırırsan, yaxırsan. Bir de görüm, ey Maral! Nədir bunun səbəbi? Səni görən Bülbülün Cuşa […]

Şərqin elm və mədəniyyət beşiyi – Naxçıvan Muxtar Respublikası – 100

Mədəniyyət, Tarix
Baxış sayı: 179

Qədim Şərqi elm və mədəniyyət beşiyi adlandıranlar yanılmırlar. Görkəmli şərqşünas alim R.Vinter yazır ki, “Şərq, yəni bütün Ön Asiya, uzun müddət orijinal sayılmış, Avropa isə onun üzünü köçürmüş şagirddir… Demək olar ki, Avropa mədəniyyətinin hər bir yüksələn pilləsi Şərqdəki böyük ixtiranın izidir”. Bu mənada Naxçıvan istər təbiətinə, istər coğrafi mövqeyinə, istər relyefinə, istərsə də sosial göstəricilərinə görə daim diqqət mərkəzində […]

Camal Mustafayev Fəlsəfi-tarixi araşdırmalar

Fəlsəfə, Tarix
Baxış sayı: 125

Hörmətli oxuculara təqdim edilən bu kitab professor Camal Mustafayevin son illərdə tamamladığı araşdırmaları ehtiva edir. Bu əsərlərdən “Fəzlullah Nəiminin izilə”, “Nəsiminin açılmamış sirləri” “Xəzər-xəbər” jurnalında nəşr edilib, maraqla qarşılanıb. Müəllif orta əsrlərin nadir türk qaynaqları əsasında Nəiminin, Nəsiminin fəaliyyəti, taleyi haqqında tarixi həqiqətləri ilk dəfə üzəçıxarıb. Bundan başqa, Nəsiminin şeirlərində sirli nöqtələri daşıdığı mənalara müvafiq olaraq sistemli açıb. Kitabda təqdim […]

Naxçıvana görə qisas: Şahtaxtinski öz başına 4 güllə “sıxdı”…

Tarix
Baxış sayı: 86

9 fevral 1924-cü ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının yaradılması günüdür. Düz 100 il öncə yaşı 7.500 olan Naxçıvan muxtar status alıb. Bu gün mütləq yada salınmalı və Naxçıvanın Azərbaycan dövlətinin tərkibində qalmasında mühüm rolu olan, Naxçıvan mahalının qədim Şahtaxtı kəndində 1881-ci ildə anadan olmuş Behbud ağa Şahtaxtinski xatırlanmalıdır. O, mürəkkəb zamanda – 1921-ci il martın 1-də Leninə məktub yazaraq Zəngəzur, Qarabağ […]

Bir könül sındırmışam

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan bölməsi və Naxçıvan Dövlət Universiteti, Ədəbiyyat, Publisistika
Baxış sayı: 149

Siz heç düşünmüsünüzmü ki, nə üçün Rəşid Behbudov, Sara Qədimova, Anatollu Qəniyev və digər  korifey sənətkarlarımızın oxuduğu mahnılar daha çox sevilir və hələdə dinlənilir ? Bunun səbəbi yalnızca onların bizi ağuşuna alan ahəngli səsləri deyil, həmdə mahnıların sözlərindəki dərin məna və sözlərin axıcılığıdır. Sevərək dinlədiyimiz  bu müğənnilərin oxuduğu mahnılara nəzər yetirsək görərik ki, bu mahnıların sözləri tanınmış şairlərə məxsus olduğu […]

Elşad Əmənov – Adət və əxlaq

Mədəniyyət, Tarix
Baxış sayı: 349

Müstəqillik dövrü üçün xarakterik olan bəzi ifadələr var ki, onlardan daha çox istifadə edirik. Həmin ifadələrdən əvvəl “milli” sözü işlətməklə nəzər-diqqətimizli həmin sözün məna çalarına yönəldirik. Məsələn:-milli adət, milli əxlaq, milli dəyər, milli mənəviyyat, milli keyfiyyət, milli metalitet və s. Bu ifadələri işlədən zaman istər-istəməz özümüzdə ancaq özümüzə məxsus olan ruhi, əqli, fəsəfi düşüncə keyfiyyət göstəriciləri ilə fəxr edirik.   […]

Orta əsr qəbristanlığı və sitayiş edilən Daş Qoç və qaratikan abidəsi-Araşdırma

Tarix
Baxış sayı: 192

ARAŞDIRMA (Hacıismayıllı qəbir abidələri) Cəlilabad rayonunun Hacıismayıllı kənd ərazisində aşkar olunan Orta əsr qəbiristanlığı böyük bir sahəni (2 ha yaxın ) əhatə edir. Qəbiristanlıq kəndin şimal-qərb istiqamətində qərar tutub. Əraziyə daxil olarkən müxtəlif ölçülərdə baş və sinə daşlarına rast gəlirsən. Təxminən XIV-XVI əsrləri səciyyələndirən bu daşların üzəri müxtəlif simvollar, həndəsi fiqurlar – damğa və şəkillərlə bəzədilmişdir. Əksəriyyətini “Çərxi-fələk” (svastika) adlandırdığımız […]

1 2 3 … 36