Page 99 - Vahid Rzayev

97

O qaya silsiləsinin müqəddəslik, hifs edici, xilas edici xususiyyəti var.
Qaya silsiləsi indiki Xal – Xal meşəsindən yuxarıya Şimali - Şərq səmtdən başlayır.
Naxçıvan şəhərindən keçməklə Nehrəm kəndinin, Əshabül – Kəhf ( yeddi kimsənələr)
istiqamətində Araz çayına yaxın hissədə sönür.
O qaya silsiləsindən çox saylı su çeşmələri, kəhrizlər axır.

Naxçıvan şəhərində Sarvanlar məhəlləsinin başlanğıcında (Şimal səmt) çeşmə var. O
qaya silsiləsi üzərində Cənuba doğru Kəblə Musa çeşməsi yerləşir. Təxminən 2,5 km
sonra Qızlar bulağı yerləşir. (O Qızlar bulağı sıldırım qayalar arasında qaya
daşlarından çox təmiz, sərin su sızır. O qayaların yuxarı hissəsindən dəfələrlə, kəl
arabası, at arabası, yaşlı adam, uşaq ehtiyatsızlıqdan hündürlükdən qayalar arasına
düşməsinə baxmayaraq, sağ qalmaqla yanaşı heç bir yara da almayıblar. Əhali qaya
hissəsinin müqəddəslik daşıyıcısı olduğuna bir daha əmin olublar)
Sarvanlar məhəlləsində o qaya silsiləsi üzərində ağır seyyidlər Miriş ağa, Mirişlilərin
evləri yerləşirdi. Sonralar onların evi yerində möhtəşəm məscid kompleksi inşa edildi.
Qızlar bulağı ardınca təxminən 1 km məsafədə Mömünə - Xatun türbəsinin aşağı
hissəsində əvvəllər çeşmə axırdı.

Türbənin o sahədə, yüksəklikdə inşasının üç mə`nası var idi. Əvvala müqəddəslik
daşıyıcısı qaya silsiləsi, səhər günəşinin çıxma və batmasında türbənin işıq əhatəsində
olması və o türbənin (Xan diki də deyilir o sahəyə) aşağısından axar çeşmə, türbəni
yer altı sulardan, nəmişlikdən qoruma anlamı daşıyıb.

Amma türbənin aşağısından bir vaxtlar axan çeşmə gözü tutulduqdan yer altı sular
geriyə sıxıldığından türbə nəm çəkmə səbəbindən Şimal səmti güclü nəmişlikdədir.
Mömünə Xatun türbəsindən sonra həzrəti Nuh məzarı, Nuh məqbərəsi yerləşir.
Həzrəti Nuh məqbərəsi yüksəklikdə həmin qaya silsiləsi üzərindədir.
Onun aşağısında da çeşmə axır. O axar çeşmə də, üzərində həzrəti Nuh məqbərəsi,
Mömünə Xatun türbəsinin yerləşməsi, möhtəşəm Məscid kompleksi, Qızlar bulağı və
s. Mə`na daşıyıcılarıdır.
Onlar yer seçməyiblər, o yer onları seçib. Şəhərdə Sarvanlar məhəlləsi də o qaya
silsiləsi üzərində yerləşir.

Şəhərdə dörd yol deyilən yerdən yollar ayrılır – Şimala doğru: Şahbuza, Qərbə doğru:

Şərura, Şərqə doğru: Ordubada, Cənuba doğru: Naxçıvan şəhəri yerləşir.
Naxçıvan ərazisi çox – çox qədimdən duz yolu kimi və Naxçıvanda olan çox elastik
və Şəffaf ipəyinə görə İpək yolu kimi də tanınıb, tarixləşib. Tarixi mənbələrdə öz
yerini həzrəti Nuhla da tapıb.

Azərbaycan və Naxçıvan ərazisi İşıq ərazisidir. Tarixlərdən mə`lumdur ki,
Azərbaycan və xüsusi ilə Naxçıvana bir çox sərkərdələr qoşunla hərbi yürüşlər