Page 1016 - Vahid Rzayev
P. 1016
1014
Amma ki, bəd, ağır, ancaq ziyan verəcək düşüncələrsə, heç ayrılıb uzağa getmir,
insanı da, o haldan uzaqlaşmağa, uzağa getməyə də, imkan vermir.
İnsanı ancaq, bir yerdə, saxlayır.
Yaxşı düşüncə, insanı qoruyur saxlayır.
Pis, bəd düşüncə isə, insanın başını, öz "ağrılarına", "əziyyətlərinə" onu əzə - əzə,
özünü - özünə, qarışdırır.
18.04.2018
***
Dillər, dövrlər...
Ümumiyyətlə, çox - çox qədim dövrdən Azərbaycan ərazisində oturaq həyat sürən
Azərlər arasında bir neçə Dil üslubu, bur neçə dil kateqoriyaları mövcud idi.
Olan bu dil xüsusiyyətləri, onların özlərinə mə'lum, kənardan gələn, kənardan
dinləyənlərə isə, naməlum başa düşülməyən Dil, təəssüratı yaradırdı.
Müxtəlif dil üslublarının bir sistem halı işlək idi ki, o sistem ardıcıllığını özləri rahat
aşkar bilirdilər.
Hər bir dilin də, öz üslub xarakteri olurdu.
Onlardan:
Nağıl dili - hansısa mühüm bir hadisəni başqa birisinə dedikdə, o hallar arasında,
adlar - adlıqlar, ardıcıllıqlar, personajlar üzərindən deyilərək onları başqaları üçün,
ustalıqla gizlədə bilirdilər.
Rəvayət dili - hər hansı bir hadisəni, nağıllamaqla, onu təəssüf hissindən, düşünmək
dili üstündə quraraq rəvan ifadə edirdilər.
Mazaika dili, qurama dili - əsas mə'nada isə, pəltək dili kimi ifadə olunurdu. Deyilən,
eşidilməz, bilinməz kimi, ifadə edilərək, hal mə'nalarını, yan - yana yığmaqla,
daşlarla, rənglərlə, həndəsi quruluşlarla, ornament üsulu ilə bir neçə mə'nanı ifadə
edirdilər. O, Mazaika dili, yəni ki, "ma", törədici, "zika", görünən bilinməyən kimi
ifadə edilirdi. O üslubla, insan sifəti, siması, müxtəlif materiallarla təsvir edilməzdi.
Ona görə ki, sirr açıq olurdu, o gizli ola bilmədiyindən o üslubu, insan sifəti
tərtibatında, istifadə edilmirdi.
Məntiq dili - fikir qısa, konkret, bir çox mə'nanı özündə cəmləşdirən bilən.
Müxtəlif dil qruplarından istifadə olunduğundan bunların cəminə, "Quş dili",
deyilirdi.
Quş dili - hamı eşidir, amma o səsləri bilənlər bilib, bir - birindən, ayıra bilir.