Page 911 - Vahid Rzayev
P. 911
909
Həmin Payız mövsümünün əlaməti isə, ağaclarda yarpaqların saralması, budaqlardan
düşməsi ilə əlaqələndiririk.
Amma, gedən bu dəyişikliyə bir o qədər də, əhəmiyyət və fikir vermirik.
Havaların soyumağa başladığı ərəfədə, ağaclar torpaqdan su miqdarını qəbul etməsini
kəskin azaldaraq, gövdəsində, budaqlarında, qollarında, yarpaqlarında, olan bütün su
miqdarını özündən kənarlaşdırmağa başlayır.
Bu hal, bu proses, dəyişilməyən, yubanmayan, gecikməyən bir haldır, o səbəbdən ki,
ağaclar gövdə tərkibində olan su miqdarından, özünü azad etməklə, o özünü, Qışa, o
kəskin soyuqlar ərəfəsinə hazırlayır.
Gövdədən, su miqdarını azaltmaqla, ağacın tərkibində olan bütün plazma tərkibini,
saflaşdırır, təmizləyir, gücləndirir ki, qış mövsümündə kəskin soyuqlar ərəfəsində,
ağac, öz daxilindən, donmasın.
O ağacın tərkibində su miqdarı, ağacın gövdə nisbətinə uyğun olaraq, artıq qalmış
olsa, kəskin soyuqlar ərəfəsində, ağac şaxtadan, ortalama, şaqqalanıb parçalanacaq və
sınacaqdır.
Bu sadə səbəbdən, ağaclar payız mövsümündə, Yay mövsümü ərəfəsində, öz tərkibinə
topladığı su miqdarını azaltmaqla, özünü soyuqdan qorumağa çalışaraq, öz gövdə
tərkibinə, toplanmış su miqdarından özünü azad etməyə başlayanda, su miqdarının
kəskin çoxalmasından yarpaqlar, saralmağa başlayaraq və nəhayət budaqlardan,
tökülüb, ayrılırlar.
Ağac tərkibində nizamlanmış su miqdarı, ağac tərkibində olan həyat verici plazma
qədəri tarazlaşanda, ağaclar onda arxayın, rahatlıqla, “qış yuxusuna” gedirlər.
Bu hal, heç də, bizə o anlayışı, o əsası verə bilməz ki, ağaclar, heyvanat aləmi, ağılsız,
şüursuz, bitkilər aləmi və örtüyü isə, Yer üzünün ancaq bəzəyi olmaqla, onlar ancaq
görkəmdir.
Bir halda da, bu gördüyümüz, bildiyimiz bütün bu Aləm də, Təbiət də, Səmaların özü
olmaqla da belə, onların hamısını, “cansız bir substansıya” kimi, qəbul edilməsi
mümkünsüzdür!
Qətiyyən heyvanat aləmi şüursuz, yaddaşsız, yaşıllıq örtüyü isə, ancaq bir bəzək,
bütün Aləmlər isə, cansız substansiyadan ibarət ola bilməzdi.
Çünki, bu hallar, heç də, şüursuz, yaddaşsız, cansız olan bir materiyanın mövcud
olması da, deyildir.
Gördüyümüz, bildiyimiz, bütün aləmlərin, olan bütün bu halların, özünün də, bir
uydurma olmadığına əyani sübutdur.
07.02.2018
***
