Category: Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan bölməsi və Naxçıvan Dövlət Universiteti

XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda qadınların təhsilə cəlb olunması Rusiya və Avropa ölkələrinə nisbətən çox çətin idi. Çünki bu dövrdə qadın təhsili ilk növbədə qadın azadlığı problemi ilə sıx bağlıydı. Demək olar ki, bütün Şərq qadınlarında olduğu kimi Azərbaycan qadınlarının təhsil məsələləri maarifpərvər ziyalıları əsrlər boyu düşündürmüşdür. Ona görə ki, bu dövrdə qadınlar ictimai həyatdan təcrid edilmişdir. Onların […]

Kitabda Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan ərazisindəki əhalinin etnogenezində m.ö. II-I minilliklərdə iştirakı olmuş, indiyədək dövrlərə görə sistemli tədqiq olunmamış proto Azərbaycan tayfalarından bəhs olunur.  Burada Naxçıvanın qədim və müasir ərazilərində məskun olmuş tayfaların yeri, adların daşıdığı mə`nalar, onların mifik inancları, əraziləri, əski salnamələrdəki yeri ətraflı tədqiq edilir. Monoqrafiyada Naxçıvan ərazisində bu tayfa adları ilə yaranmış etnooykonimlər qədim arxiv və […]

  Çağdaş Azərbaycan poeziyasının tanınmış nümayəndələrindən biri, pedaqoq, tədqiqatçı Xanəli Kərimlinin bu kitabında poetik yaradıcılığından seçmələr toplanmışdır. Şairin əsərlərinin cövhəri olan vətəndaş yanğısı, Haqqa sədaqət, yurda bağlılıq, insana sevgi bu şeirlərdə aşkar gö­rünür. Şübhə etmirik ki, toplu oxucular tərəfindən maraqla qarşılanacaq. BU DA BİR NAĞILDI… Ata, bir nağıl kitabı tap, oxuyaq                   […]

Bədii ifadə ilə belə bir deyiliş vardır ki, me`marlıq abidələri bəşər mədəniyyətini nəsillərdən-nəsillərə sözsüz, kitablar isə sözlə ötürür. Dünyanın bütün xalqları bəşər dühasının yaratdığı əsas sərvəti yazılarda qoruyub saxlamış, bunu min illərlə əl ilə kağızdan-kağıza köçürərək, bugünkü nəsillərə gətirib çatdırmışdır. Dünyanın qədim mədəniyyət ocaqlarından biri olan Azərbaycanda da bu yolla yaranmış minlərlə əlyazma Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Məhəmməd Füzuli adına […]

Qədim zamanlardan başlayaraq Naxçıvan bölgəsindən mühüm ticarət yollarının keçməsi ərazimizdə sufi təriqətlərinin geniş yayılmasını və çoxlu xanəgahlar qurulmasını şərtləndirən amillərdən biri olmuşdur. Orta əsrlər zamanı təriqət mənsubları olan dərvişlər daha çox adamla ünsiyyətdə olmaq və nəzarətini əllərində saxladıqları ticarəti gücləndirmək üçün öz xanəgahlarını əsasən gediş-gəlişin çox olduğu yerlərdə, mühüm ticarət yollarının kənarlarında qururdular. Bu fikri vaxtilə ərazidə müxtəlif vaxtlarda yaradılan, […]

Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil, və Ədəbiyyat İnstitutunun Folklorşünaslıq şö’bəsinin müdiri, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Əkrəm Rüfət oğlu Hüseynzadənin “Elm və təhsil” (2016) nəşriyyatı tərəfindən çapdan çıxmış “Naxçıvan folklor mətnlərində yaşayan tarix” adlı monoqrafiyası, Azərbaycan folklorşünaslığına, o cümlədən Naxçıvan folklorunun öyrənilməsinə dəyərli bir  töhfədir. Naxçıvan folklorunu dərindən öyrənməyi, ciddi tədqiq etməyi Ulu Öndərimiz Heydər Əliyev bir vəzifə […]

(Naxçıvan materialları əsasında) Məqalədə Naxçıvanda heyvandarlıq təsərrüfatı əsasən oturaq formada olmaqla yaylaq və qışlaq xarakteri daşıdığı təhlil edilmişdir. Qışlaqların bölgədə daha çox Arazboyu əraziləri əhatə edildiyi araşdırılmışdır. Eyni zamanda topladığımız etnoqrafik çöl materiallarına görə, Döl bayramına əlli gün qalmış maldarlıqla bağlı olaraq Naxçıvan bölgəsində (əsasən Ordu-badda) xüsusi bir mərasim keçirildiyi araşdırılıb ortaya çıxarılmışdır. Mərasimin keçirilməsin-də əsas məqsəd doğulacaq quzuların sağlam, […]

Xülasə Məqalədə XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində Naxçıvanda müəllim kadrlarının hazırlığı məsələləri araşdırılmışdır. Bu zaman öyrənilmişdir ki, Naxçıvanda təhsil sahəsində həyata keçirilmiş mütərəqqi dəyişiklərdən biri də yerli, milli pedaqoji kadrlarının hazırlanması və müəllim potensialının  formalaşması olmuşdur. Bu isə regionda ədəbi-mədəni mühitin canlanmasına və yerli ziyalı sinfinin formalaşmasına təkan verdi. Açar sözlər:Məktəb, müəllim, təhsil, şagird, texnikum, inistitut, pedaqoji kadır XIX […]

Məqalədə Əzizə Cəfərzadənin “Hun dağı” povesti tədqiqat obyekti kimi seçilmiş, əsərdə sənətkarlıq məsələləri, üslubi özünəməxsusluqlar vurğulanmışdır. Eyni zamanda əsərdə tarixi reallığın bədii təqdimi məsələləri, müasir gerçəkliyin əsərdə əksi problemi, yazıçı mövqeyinin əsərin ümumi ruhundakı həlledici mövqeyi müvafiq nümunələrlə təhlilə cəlb olunmuşdur. Açar sözlər: Ə.Cəfərzadə, “Hun dağı”, tarix, müsair gerçəklik, ədəbi norma Azərbaycan ədəbiyyatında povest janrının maraqlı nümunələri, özünəməxsus inkişaf yolu […]

Azərbaycanda teatr sənətinin kökləri çox qədimdir.  Xalqımızın həyat tərzi ilə bağlı çox sayda qədim ayinlər, oyunlar, teatr ünsürləri, mərasimləri olmuşdur. Zaman keçdikcə bu ünsürlər xalqın həyatı ilə bağlı yeni məzmun ifadə edərək   xalq teatr tamaşalarının yaranmasının özülünü təşkil etmişdir. Sonralar xalq teatrı ilə yanaşı, dini tamaşalar meydana gəlmişdir. Meydan tamaşalarının bu növü həm öz dramaturgiyası, həm də öz “aktyoru” ilə […]