Page 649 - Vahid Rzayev

647

Amma ən ağır bir mərhələ ondan ibarət idi ki, dalğaların hündürlüyü və səsi ilə
yanaşı, qaralmış, tündləşmiş buludlardan aramsız yağan güclü yağış, daha vahiməli
daha qorxulu idi.
Günəşin görünməməsi belə bir təəssürat yaradırdı ki, xilas olmaq mümkünsüzdür.

İnsanlar vahimə içərisində səmada günəş işığını, səmtini axtarırdılar.
Ümid və xilas bir ərazi, bir də çökmüş qaranlıq arasında İşığa idi. Çağırış bir Tenqri,
bir də İşığa idi.

Tufan, aramsız yağan yağış, günlərin sayını itirmişdi.

Səmanın tədricən işıqlanması, tufanla yağışın sakitləşməsi, xilas olmağa daha da
böyük inam yaradırdı.
İnsanların xilası, qara, qalın buludlar arasında günəşə, O İşığa idi.

Amma qara buludlardan dayanmayan, aramsız yağan yağış və su dalğaları arasında
İşığın olmaması daha da qorxulu vahiməli idi. Bu “son gün, son gecə” – yə
bənzəyirdi.
Tufan, yağış tədricən sakitləşməyə başladığca səmanın işıqlanması, buludların
çəkilməsi, günəş işığının görünməsi böyük xilas ümidi gətirdi.
Sonrakı mərhələlərdə xilas olmuş o əhali daşğın vaxtı öz haray və səslərini yad edərək
günəşi tufanın dayanmasına yaddaş edərək, İşığın görünməsindən başlanmasını
şadlıqla, rəqslə yad edərək insanların xilası simvolu günəşi bildilər.

(K.Brüllovun “Pompeyin son gecəsi” rəsm tablosunda insanın nə qədər ümidsizlik
içərisində olduğu təsvir olunub)
Həzrəti Nuh ailəsi ilə yanaşı xilas olan o insanlar yaddaşlarında daha dərin bir iz
qoyan İşıq çağırışı, günəş işığının çağırışı və o çağırışdan, o ərazidən xilas olmaları
mühim bir hadisəyə çevrildi.

Sonrakı mərhələlərdə İşığı başlanğıc və xilas, Tanrı hifz edici, xilas edici kimi
yaddaşlarda daha dərin kök saldı.

Həzrəti Nuh ailəsi və o dövr insanlar o ərazini, o coğrafiyanı, o xalqı, dili, o dövrü, o
milliyəti, o adətləri bəyan etməklə yanaşı ( dominant) aparıcı bir funksiya daşımaqla
xilas olmuş, o insanları Kainata, elmlərə çağırmaqla bir daha “insanlar Kainatın və
Yaranışın bir parçası olduğunu” və ayrılmaz olduğunu bəyanlaşdırdı.
Həzrəti Nuh ailəsi və o dövr insanları tufan mərhələsində Gəmi – qaya və Ağrı – dağ
arasında xilas ola bildilər. Tufana qədər o ərazinin coğrafi adlığı mövcud idi. Sonrakı
tarixi mərhələlərdə bu ərazi Həzrəti Nuhun adı ilə bağlı olan bir çox yeni ad
daşıyıcısına çevrildi.

Sonrakı mərhələlərdə o xilas anını, ümid anını günəş işığı ilə başlanmasını
yaddaşlarda və günəşə təşəkkürlülük rəmzi olan dinamik rəqslə ifadə etməyə