Page 48 - Vahid Rzayev
P. 48
46
Təndir üçün, yoğurulan palçığa, mütləq (nisbət hesabı ilə), Duz dağından gətirilən,
Duz miqdarı, əlavə edilirdi!
Duz, imumi halda, Temperatur hədlərini, bərabər böldüyündən, təndir üçün hazırlanan
Gil palçığı, Təndir daxilində, Temperatur həddinin, bərabər bölünməsi, mə'nasını,
daşıyırdl!
Təndirdə, (dairəvi) yapılacaq Lavaş, səhər vaxtı başlanılardı!
Lavaş yapılma vaxtı, Günəş - Şərqlə, Cənub, nöqtəsi arasında, tən bölən nöqtəsində,
(indiki saat vaxtı ilə, saat 11-də, Günəşin, dayandığı yer), başlanılardı.
Təndirə, lavaş yapan, xanımın üzü, Günəşə doğru, Günəş səmtinə tərəf, olardı!
Əgər lavaş yapma vaxtı, müddəti, (Xəmir kütləsindən asılı olaraq), uzansa idi, artsa
idi, Günəş Zenit nöqtəsinə, çatanda, lavaş yapan xanım, təndir dairəsi ətrafında yerini
dəyişub, üzünü, Zenit nöqtəsi, Günəş səmtinə tərəf, tutardı!
Mə'na, o, idi ki, şərti olaraq, Təndir dairəsi ilə, Günəş dairəsi, həmin ərəfədə, onların
ikisi, arasında İşıq, İsti gücü, tən “bölən”, olsun!
Çörək, müqəddəs sayılırdı ona görə ki, İşıq və İsti ilə, hasilə gələr!
Bir, mə'nası da, o idi ki, onun tərkibində istufadə edilən, Duz miqdarı, İstiliyin,
temperatur həddinin, bərabər, sabitliyini, böləndir!
Çünki, Çörək, heç vaxt, temperatur daşıma həddini, sabitliyini dəyişməz!
Yə'ni ki, Qış mövsümündə, Qış vaxtı, onunla qidalananda, bədən, vicud, soyumaz,
üşüməz!
Yay vaxtı, Yay ərəfəsində isə, vicudda istilik həddini, artırmaz!
O, Sabit olar, o, bərabərliyi, təndir kimi, bərabərliyə bölər!
06.07.2015
***
Əbədi həyat, “ölümsüzlük”, alması!
Azərbaycan Ərazisində yaşayan, çox Qədim dövrün insanları, oturaq həyatları ilə,
onları əhatə edən Aləmə, bir bağlılıqda, bir qayğı ilə, təşəkkürlə yanaşırdılar!
Bunlara isə, səbəblər var idi!
Ağac, kollardan, meyvə ağaclarından dərilən, meyvələrin də, çox mühüm bir hadisə
kimi, hesab olunurdu!
Səhər-səhər meyvə yığmaq, o, ağaca, Sübh Günəşinin, düşdüyü səmtdən (ağacın Şərq
səmtindən) dərilən meyvələr, əsasən, “vücudun sağlam olması”, anlamı daşıyırdı.
Günəşin Günorta, Zenitdə olan vaxtı, o, ərəfədə, (günorta vaxtı), dərilən istifaqə
olunan meyvə, “Bilmək, bilgilərə qovuşmaq”, (elm), anlamı daşıyırdı!
Qürub vaxtı, Günəşin qürub ərəfəsində, ağacın, Qərb səmtindən, dərilən meyvələr,
