Page 432 - Vahid Rzayev

430

Bu mövsümləri iki yarım kürə arasında, belə dəqiqliklə, normallaşdıran, fəsilləri
ardıcıllaşdıran, fəsillərin biri-birini əvəzlənməsinə və belə bir dayanmayan
mexanizmi, idarə edən nədir, necədir və niyədir?
Uzun illərdir, deyilir ki, fəsillərin biri-birini əvəz etməsi, “təbiət hadisələridir”.

Əgər ki, bu təbiət hadisələri, belədirsə, bu həqiqətən də, gözlənilməz olan bir
hadisədirsə, onda maraqlı sual çıxır ortaya, niyə bu təbiət hadisələrinin vaxtı, müddəti,
dəvamiyyəti, eyni ardıcıllığı, hər ərəfə üçün, eyniliklə, “təkrarlamaqdadır?”.
Fəsillərin, belə bir ardıcıllıq, dəvamiyyətinə baxdıqda, Azərbaycan ərazisini, istinad
nöqtəsi kimi, qəbul etsək, yaz mövsümü həmişə eyni ərəfədə, Qoç Bürcündən
başlayaraq, yə'ni mart ayından başlayaraq, Yaz, Yay müddəti, bir Yarım kürə üçün,
altı ay, payız, qış mövsümü də, o, biri Yarım kürə üçün, altı ay davam edir?

Deməli, Yer kürəsində, fəsillərin ardıcıl dəyişilməsində, biləvasitə kürənin özü də, öz
ərəfələrini, nizamlamaqdadır!

Fəsilləri, ardıcılııqla nizamlayan isə, Yer kürəsinin, Nüvəsidir!
Nüvə, yaz ərəfəsində, bir yarım kürəni, dərin qatlarda, laylarda, süxurlarda, tədricən
temperatur hədlərini, artırmaqla, yazdan, yay mövsümünə, hazırlayır.

Yaz mövsümündə, bir yarım kürənin, dərin qatlardan, nisbi nəm, su miqdarı, ikinci
yarım kürəyə, sıxılır.
Bu səbəbdən, bir yarım kürədə qış mövsümü, musson yağışları, o biri yarım kürədə
isə, yaz mövsümü başlayır!

Yay mövsümündə isə, kürənin dərin qatlarında, nizamlanmış Nüvənin, temperaturuna
uyğun olaraq, bir yarım kürədə, yüksək temperatur hədləri yaradır ki, Nüvənin bir
yarım kürəsi, “istilik reaktoru” kimi, İşlək olur, Nüvənin o, biri yarım kürəsi isə,
kürənin dərin qatlarında, su, nəm, nəmişlik, kütləsi isə, Nüvəni soyutma prinsipi ilə,
aktiv olur.
Kürə daxilində, mövcud olan su miqdarı, həm həyatdırsa, eyni vaxtda, kürəmizin,
nüvə aktivliyinə, koməkçidir!

Belə bir sual çıxır ortaya, əgər yay mövsümündə, bir yarım kürədə, yaydırsa, istidirsə,
quraqlıqdırsa, o, biri yarım kürədə, leysan yağışları, musson yağışlarıdırsa, bu hallar
arasında, yer kürəmizin bir yarım kürəsi “yüngülləşir”, o, biri yarım kürə isə,
“ağırlaşır?”.
Gedən bu proseslər nəticəsində, kürəmizin kütlə çəkisi, dəyişilməz olaraq özünü, sabit
saxlayır!
Buna səbəb isə, kürənin Günəş ətrafında, olan hərəkət sür'əti, o qədər böyük sür'ətə
malik, hərəkətdədir ki, kürəmizin hərəkət trayektoriyası və kütlə çəkisi, o, böyük
sür'ət nəticəsində, dəyişməz olaraq, sabit qalır!

19.10.2016