Page 583 - Vahid Rzayev
P. 583
581
Yay vaxtı, Yay ərəfəsində isə, vücudda, bədəndə, istilik həddini, artırmaz!
O, Sabit olar, o, bərabərliyi, təndir kimi, bərabərliyi, tən bölər!
06.07.2017
***
Əbədi həyat, “ölümsüzlük”, alması!
Azərbaycan Ərazisində yaşayan, çox Qədim dövrün insanları, oturaq həyatları ilə,
onları əhatə edən Aləmə, bir bağlılıqda, bir qayğı ilə, təşəkkürlə yanaşırdılar!
Bunlara isə, səbəblər var idi!
Ağac, kollardan, meyvə ağaclarından dərilən, meyvələrin də, çox mühüm bir hadisə
kimi, hesab olunurdu!
Səhər-səhər meyvə yığmaq, o, ağaca, Sübh Günəşinin, düşdüyü səmtdən (ağacın Şərq
səmtindən) dərilən meyvələr, əsasən, “vücudun sağlam olması”, anlamı daşıyırdı.
Günəşin Günorta, Zenitdə olan vaxtı, o, ərəfədə, (günorta vaxtı), dərilən istifaqə
olunan meyvə, “Bilmək, bilgilərə qovuşmaq”, (elm), anlamı daşıyırdı!
Qürub vaxtı, Günəşin qürub ərəfəsində, ağacın, Qərb səmtindən, dərilən meyvələr,
“əhfal - ruhiyənin”, yüksək olması ilə, axşamı, Gecəni, rahat keçirmək, rahat yatmaq,
rahatçılıqlar gətirər, anlamı daşıyırdı!
Ağacın, Gün düşməyən, (Şimal səmtdən), yığılan meyvələr isə, “zəka artıran,
naməlum, gizliləri anlamaq, örtülü olan halları açmaq, onlara qovuşmaq, yüksəklərə
çatmaq”, mə'nalarının daşıdıqlarını bilirdilər!
Bir çox İnsanlar, dərilən, yığılan, Meyvələrin - Ağac və ya, Kolun, hansı səmtdən,
Günün hansı ərəfəsində, dərildiyini meyvənin dadı ilə, rəngi ilə, böyük-kiçikliyi ilə
tə'yin edə bilirdilər!
Dağlıq ərazidən, yığılan meyvə ilə, Aran meyvəsinin fərqini, meyvənin rəngindən,
tə'yin edərdilər!
Qış üçün, qurudulacaq meyvələri, ağacın ancaq, Cənub səmtindən dərilən
meyvələrdən istifadə etməklə, onları, kölgədə, qurudardılar!
Babalarımız, Azərbaycan ərazisində, qida xatirinə, qidalanmadılar!
O qidaların, mə'naları ilə də, “qidalandılar!”.
Günəşə görə, Günəşin səmtinə görə, gün ərzini, mərhələlərə bölmüşdülər: Sübh
Günəşi, günorta Günəşi, Qürub Günəşi, Gecə, vaxtı!
Keçən, Əsrlər ərzində, bir çox halları, bir çox şərtləri, unuda-unuda, unutdurula-
unutdurula, “yeniliyə” - can atmışıq, keçmiş hallara, biganəliyimiz, unutqanlığımız,
bir çox halları, unutdura bildi, bizə!