Page 582 - Vahid Rzayev
P. 582
580
Bu səbəbdən, ətrafda olan, Mağaralar, xilaskar, xilas edən kimi, xarakterizə olunardı!
O, Mağaralardan, xeyli dənli bitki toxumları, tapıldı.
Həyat daha da, şirin oldu!
Bərpa edilməyə başlayan, yaşayış sahələri ilə yanaşı, çörək hazırlamaq üçün,
Təndirlər də, bərpa edilirdi!
Təndir - həndəsi quruluş, formalı olmaqla yanaşı, eyni vaxtda, Mə'nə Quruluşu idi!
O, Təndirlər, Günəş formalı, dairəvi, Günəşə bənzər olub, İşıq, İsti, simvolikası
olmaqla yanaşı, “sabit isti yayan”, anlayışını, daşıyırdı!
Təndir divarlarının, düzəldilməsində, mütləq olaraq, Gil tərkibli, torpaqdan, istifadə
edilirdi!
Simvolik olaraq, Keçi tükündən, (qa - zil), az miqdarda, yoğurulan o, palçığa, əlavə
edilirdi.
Bu, Keçi tükü, Keçi Qəzili, (simvolik olaraq, bir miqdar), Yerdə Həyatın, Qoç
Bürcündən, başlaması ilə, İşıq, isti, mə'nası, daşıyırdı!
Təndir üçün, yoğurulan palçığa, mütləq (nisbət hesabı ilə), Duz dağından gətirilən,
Duz miqdarı, əlavə edilirdi!
Duz, imumi halda, Temperatur hədlərini, bərabər böldüyündən, təndir üçün hazırlanan
Gil palçığı, Təndir daxilində, Temperatur həddinin, bərabər bölünməsi, mə'nasını,
daşıyırdı!
Təndirdə, (dairəvi) yapılacaq Lavaş, səhər vaxtı başlanılardı!
Lavaş yapılma vaxtı, Günəş - Şərqlə, Cənub, nöqtəsi arasında, tən bölən nöqtəsində,
(indiki saat vaxtı ilə, saat 11-də, Günəşin, dayandığı yer), başlanılardı.
Təndirə, lavaş yapan, xanımın üzü, Günəşə doğru, Günəş səmtinə tərəf, olardı!
Əgər lavaş yapma vaxtı, müddəti, (Xəmir kütləsindən asılı olaraq), uzansa idi, artsa
idi, Günəş Zenit nöqtəsinə, çatanda, lavaş yapan xanım, təndir dairəsi ətrafında yerini
dəyişib, üzünü, Zenit nöqtəsi, Günəş səmtinə tərəf, tutardı!
Mə'na, o, idi ki, şərti olaraq, Təndir dairəsi ilə, Günəş dairəsi, həmin ərəfədə, onların
ikisi, arasında İşıq, İsti gücü, tən “bölən”, olsun!
Çörək, müqəddəs sayılırdı ona görə ki, İşıq və İsti ilə, hasilə gələr!
Bir, mə'nası da, o idi ki, onun tərkibində istifadə edilən, Duz miqdarı, İstiliyin,
temperatur həddinin, bərabər, sabitliyini, böləndir!
Çünki, Çörək, heç vaxt, temperatur daşıma həddini, sabitliyini dəyişməz!
Yə'ni ki, Qış mövsümündə, Qış vaxtı, onunla qidalananda, bədən, vücud, soyumaz,
üşüməz!