Page 783 - Vahid Rzayev

781

Yer üzü insanının ən böyük elmi kəşfi, min illər bundan əvvəl, ilk Əlifbanın, ilk
Alfavitin, tərtibatı idi.
Bütün sonrakı, elmlərə ilk təkan, düşüncəni, düşündüklərini yazıya gətirməklə, yazı
üsulu ilə, insanların bir - biri arasında, ilk ünsiyyəti ən böyük kəşf idi.

Bir əlifbadan, bir alfavitdən, tərtib olunmuş, ilk, yazı nümunəsi!
O, həmin əlifbanın öyrənilməsinə də, həmin əlifbanın tərtib olunması da, uzun bir
tarixi mərhələnin, danışıq, ünsiyyət halının, labüdlük mərhələsindən keçərək, insanları
bir birliyə gətirə bildi.

Bir əlifba, bir dil, hərflərdən tərtib olunmuş o heca, hecadan söz, sözdən fikir, fikirdən
cümlə, cümlədən ünsiyyət, ünsiyyətdən, diqqət mehribançılıq, onun ilkin hecasından
isə, bir kökdən, bir sözdə danışan insanlıq!

İlki, marafonçu, yə'ni ki, fikri bir məsafədən, başqa bir məsafədə olan insana
çatdırmaq üçün ancaq qaça-qaça, sözü, şifahi olaraq, deyilməsi üçün, aparılırdı.
Müddət - müddət, insanlıq artdıqca, bir kökdən tərtib olunmuş ilk Alfavit, ilk
Əlifbadan, törəmə dillər, törəmə simvol hərif işarələr, alfavitlər, əlifbalar, törədi.

Bu törəmələrdən, bu alfavitar törəmələrdən, törəmə alfavitlər, törəmə əlifbalar, törəmə
dilləri, yarada bildi.
Amma nə qədər də, törəmə dillər, törəmə olsalar da, onlar, ilk sözün ilk hecasını, bir o
qədər də, dəyişikliklərə uğratmadı.

Milyon illər ərzində, bir kökdən, bir hecadan, bir fikirdən, danışan insanlıq, elə həmin
insanlıq olaraq da, qaldı.
O həmin, ilk Yer üzü, ilk o, əlifba nümunəsi, sonrakı tarixi mərhələdə, bütün elmlərin
Yer üzündə, insanlar arasında daha yazı nümunəsində, daha yazılı olaraq, əlaqə
ünsiyyətini, təməlini və özünü, yarada bildi.

Yer üzündə, insanlar arasında, bir əlifba, bir alfavit, bir kökdə, bir dil idi.
İlkdən, marafonçuların, qaçaraq xəbər aparmasını, Qasidlə, yə'ni, yazı mətnini, əldən -
ələ çatdırmaqla, meydana gətirdi.

Qasidləri, çaparlar, əvəz etdi.
Yazılı mətni daşıyan, Çaparları, daha başqa bir üsul, məktub, yazı materialları
artdıqca, poçt arabaları, yaşayış məntəqələri arası, poçt şö'bələri artdı, çoxaldı.

İndiki mərhələdə isə, insanın bir - biri arasında olan ünsiyyəti, rabitə, teleqrafdan,
internet rabitəsinəcən gətirə bildi.
İnsanın, Yer üzünə gətirə bildiyi, ilk alfavit, ilk əlifba, ilk ünsiyyət, Yer üzündə olan,

bütün Elmi əlaqələrin, insani əlaqələrin, birliyinə qədər gətirib çıxara bildi.
Nədən başladıq, görün ki, nələrə çatdıq.