Page 858 - Vahid Rzayev

856

İsti qida ilə, qidalananda, deyək ki, isti çay, isti kofe, isti qaynadılmış süd, (temperatur
həddi, 60 - 70°C olur), vücut temperaturu isə, bundan artmır.
İsti, duru yeməklə qidalananda, (o, da 60 - 70°C, ola bilir), yenə də, bədən daxili
temperatur həddi, dəyişmir.

İnsan yay mövsümündə, soyuq, çox soyuq su içir, donmuş buz da, dondurma da yeyir,
bundan mə'də, heç təlatümə də, düşmür, bundan temperatur həddi dəyişmir, aşağı
düşmür, yenə də, sabit olaraq qalır.
Temperatur həddimiz isə, qibaya uyğun olaraq, 50 - 60°C, həddinə qalxmır, yaxud da,
o, soyuq sudan, temperatur həddimiz, mənfi 1 - 2°C, həddinə də, yenmir.

Yayın istisində, qışın soyuğunda, Şimal, yaxud da, Cənub qütbündə, İnsan, öz sabit
temperatur həddini, dəyişmir.

Bu, sabit temperatur həddini, qoruyan nədir?
Bədənin, sabit temperaturunu, sabitləşdirən bədənimizdirsə, bəs onda, qidalandığımız,
qida temperatur hədlərini, nizamlayan nədir?

İsti və yaxud da, soyuq qidalarla, qidalanarkən, mə'də üçün o, temperatur həddini,
nizamlayan, diafraqmamızdır,
(diafraqma - o, ürək, ciyarlar və mə'də - bağırsaq sistemi arasında dayanan, onları bir -
birindən, ayıran, anatomik bir, üzvdür).
Diafraqma, o, qidaların müxtəlif temperatur hədlərini, qida mə'dəyə daxil olarkən,
anilikdə 8 - 10°C, nizamlayır, bu sadə səbəbdən, İnsan mə'dəsi, təlatümə düşmür.

İnsan, kədərlənərkən, yaxud da, yorğunlaşmağa başlayanda, diafraqma tuxarıya, ürək,
ciyar tərəfə, sıxılır.
İnsan o, halda, tez-tez, nəfəs alır, nəfəsi özündən, xaric etməyə, çalışır.

İnsan, şən olanda, sevinəndə, diafraqma, sabit qalır, o, da, sanki “sevinir”, İnsan,
rəvan, sakit nəfəs alır.

Gör ki, neçə də, sadəliklə imiş, bu anatomik - bioloji, quruluş.
Çox, addi görünən nəfəslə, canlının, vücut temperatur həddi, nizamlanırmış!

İdmançılar, adətən Boksçular, Güləşçilər və başqaları, məşq və yarışlar vaxtı, rinqdə
və ya totamidə, stadionlarda, tez bir zamanda, tərləyirlər və yorğunlaşmağa,
başlayırlar.
Çünki, tez - tez nəfəs alaraq, (o, halda, tez - tez, içəriyə çəkilən hava miqdarından,
daxili temperatur həddi, artır.
Nəfəsi, daxildə yubatdıqda isə, qanın öz temperatur həddi artmasın deyə, nəfəsi
özümüzdən, xaric edirik) bununla, temperatur həddini, nizamlayırıq.