Азәрбаjҹан Республикасы “Тәһсил” Ҹәмиjjәтинин тәсис етдиjи беш сериjалы “Билҝи” дәрҝисинин jаранмасы вә фәалиjjәти һаггында
Јәгин охуҹулар техника елмләри доктору Низами Исмаjыловун саjтымызда jерләшдирилмиш мәгаләси илә артыг танышдырлар вә “Тәһсил” Ҹәмиjjәтинин фәалиjjәти илә бағлы мүәjjән билҝиләрә маликдирләр. Һәмин сәпҝидә jазымызы давам етдиририк.
Мәлумдур ки, ССРИ дағылыдыгдан сонра онун тәркибиндән аjрылмыш республикалар мүстәгилликләрини елан етдиләр. ССРИ-нин бүтүн варидаты Русиjа Федерасиjасынын әлиндә галды. Диҝәр республикаларда олдуғу кими, Азәрбаjҹан Республикасы да ҹидди сосиал-игтисади чәтинликләрлә үзләшди, диҝәр тәрәфдән дә ермәни тәҹавүзү… Һәтта дөвләт мүәссисәләриндә ишләjәнләрин әмәк һаггларынын вахтлы-вахтында верилмәси чәтин иди. Һәмин дөврдә бөһран вәзиjjәтиндә олан саһәләрдән бири дә тәһсил саһәси иди. Малиjjә чәтинлиjиндән нә Елмләр Академиjасынын, онун Елми-Тәдгигат инстутларынын, һабелә али тәһсил оҹагларынын елми журналлары вахтлы-вахтында нәшр олунмурду. Мәлумдур ки, елми-тәдгигат ишләри дәрҹ олунмурса, вахты-вахтында елми-иҹтимаиjjәтә чатдырылмырса актуаллығыны вә әһәмиjjәтини итирир.
Бүтүн бунлары нәзәрә алараг “Тәһсил” Ҹәмиjjәтиндә елми журналларын тәсис олунмасы зәрурәти jаранды. 1998-ҹи илдә “Тәһсил” Ҹәмиjjәтинин адындан Азәрбаjҹан Республикасынын Мәтбуат вә Информасиjа Назирлиjинә “Билҝи” дәрҝисинин (5 сериjалы) азәрбаjҹан, рус вә инҝилис дилиндә нәшр олунмасы вә jаjылмасына иҹазә верилмәсинә даир мүраҹиәт едилди. Назирлиjин әмәкдашы Халидә ханымын көмәклиjи саjәсиндә бүтүн сәнәдләр һазырланыб тәгдим едилди. Фүрсәтдән истифадә едиб Халидә ханыма миннәтдарлығымызы билдиририк.
Беләликлә, Мәтбуат вә информасиjа Назирлиjинин 9 jанвар 1999-ҹу ил тарихли разылыг мәктубу( геjдиjjат нөмрәси Б 70, сериjа АБ № 022270 лисензиjасы) илә дәрҝинин нәшр олунмасы вә jаjылмасына иҹазә верилди.
Бундан сонра т.е.д Низами Исмаjылов, т.е.д Валеһ Бахшәлиjев, фәлсәфә доктору Зәки Вәлиjев ф.р.е.д . Рөвшән Гулиjевин ҝәрҝин зәһмәтләри вә тәшкилатчылығы саjәсиндә 1999-ҹу илдә “Билҝи” дәрҝисинин “Техника” сериjасы ишыг үзү ҝөрдү. Артыг 2000-ҹи илдә “Билҝи” дәрҝисинин 5 сериjасынын һамысы :“Тәһсил, мәдәниjjәт, инҹәсәнәт” “Техника”, “Физика, риjазиjjат, jер елмләри”, “Кимjа, биолоҝиjа. Тибб”, “Сосиал билҝиләр” сериjалары ишыг үзү ҝөрдү. Елми иҹтимаиjjәтин иштиракы илә журналларын бөjүк тәгдимат мәрасими кечирилди, хеjир-дуа верилди.
2000-ҹи илин сонунадәк бүтүн журналларын редаксиjа һеjәти формалашдырылды. Мәһз һәмин алимләрин әзмкар әмәjи саjәсиндә беш сериjанын һәр биринин ил әрзиндә дөрд нөмрәси нәшр олунду, ҝениш, елми иҹтимаиjjәтә тәгдим едилди вә jүксәк гиjмәтләндирилди.
Бунун әсас сәбәбләриндән бири дәрҹ олунаҹаг мәгаләләрин аноним (мүәллифи билдирилмәдән) редаксиjаларда мүзакирәси вә нәшри мәсләһәт билинән мәтнләрә мүвафиг саһә алимләриндән елми рәj алынмасы иди.
2001-ҹи илдә елми иҹтимаиjjәтин тәкиди илә “Билҝи” дәрҝисинин Редаксиjа Шурасы jарадылды вә һәр бир сериjанын редаксиjа һеjәти jенидән тәшкил едилди. Ҝөркәмли елм хадими, дүнjа елм аләминдә танынмыш сима АМЕА-нын мүхбир үзвү, профессор Рафиг Әлиjев дәрҝинин дәрҝинин баш редактору, т.е.д. Низами Исмаjылов елми катиби сечилди (Она гәдәр баш редактор АР Тәһсил Ҹәмиjjәтинин сәдри досент Нуғаj Әлиjев олмушдур). Профессор Рафиг Әлиjевин сәjләри нәтиҹәсиндә дәрҝинин Редаксиjа Шурасына дүнjанын бир чох өлкәләриндән ҝөркәмли алимләр ҹәлб едилди: бу дөврдә артыг дәрҝинин сериjаларында мүхтәлиф өлкәләрин алимләринин, һабелә өлкә алим вә мүтәхәссисләринин елми әсәрләри дәрҹ олунурду. Дәрҝинин “Техника” сериjасы 2003-ҹү илдә Алманиjада ән jахшы техники журналларын сәрҝисиндә нүмаjиш етдирилмишди. Һәмин илдән һәм дә “Билҝи” дәрҝиси сериjасына jени “Бизнес” журналлары әлавә едилди.
Дәрҝинин сериjаларынын Беjнәлхалг геjдиjjатдан кечмәси үчүн Франсаjа- Парисдәки ЈУНЕСКО-нун елм шөбәсинә мүраҹиәт едилмишди. Бу мәгсәдлә сериjаларда дәрҹ олунан мәгаләләрин хүласәләринин ора ҝөндәрилмәси вә журналларын үч ил дөври нәшри тәмин едилмишди. Апарылан ишләр вә редаксиjа һеjәтләринин сәjләри нәтиҹәсиндә вә тәләбләр jеринә jетирилдиjинә ҝөрә 2003 –ҹү илдә “Билҝи” дәрҝинин бүтүн сериjалары дөврү нәшрләринин Беjнәлхалг геjдиjjат нөмрәсини алмышды. Онлар ашағыдакылардыр:
ИССН 1683-7592
Кеj титле: Билҝи. Физика, риjазиjjат , jер елмлари
Аббревиатед кеj титле: Билҝи, Физ, риjазиjjат , jер елмл.
ЫССН 1683-7606
Кеj титле: Билҝи. Таһсил, маданиjjат, инҹасанат
Аббревиатед кеj титле: Билҝи, Таһсил, маданиjjат, инҹасанат
ЫССН 1683-7614
Кеj титле: Билҝи. Кимjа, биолоҝиjа, тибб
Аббревиатед кеj титле: Билҝи, Ким. биол. Тибб
ЫССН 1683-7622
Кеj титле: Билҝи. Теһника
Аббревиатед кеj титле: Билҝи, Теһн.
ЫССН 1683-7649
Кеj титле: Билҝи. Сосиал билҝилар
Аббревиатед кеj титле: Билҝи, Сос. билҝилар
Геjд: Етираф етмәк лазымдыр ки, мәрһум академик, Азәрбаjҹанын ҝөркәмли елм хадими Азад Мирзәнҹанзадә Али Аттестасиjа Комисссиjасынын (ААК) сәдри олдуғу дөврдә “Билҝи” дәрҝисинин сериjаларыны Беjнәлхалг стандартлара ҹаваб вердиjини ҝөрә jүксәк гиjмәтләндирилмиш, намизәдлик вә докторлуг диссертасиjаларынын нәтиҹәләринин “Билҝи” дәрҝисинин сериjаларында дәрҹ олунмасыны төвсиjә етмишди.
Дәрҝинин сериjаларынын илдә дөрд нөмрәси вахтлы-вахтында дәрҹ олунмуш һәм елми иҹтимаиjjәтә,һәм дә Милли Елмләр Академиjасынын Мәркәзи Киртабханасынын көмәjи саjәсиндә Асиjа, Авропа вә Америка гитәсиндә jерләшән дөвләтләрин 10 китабханасына ҝөндәрилмишдир. Еjни заманда дүнjанын бир чох өлкәләрдән ҝөркәмли алимләр дәрҝинин мүхтәлиф сериjаларында чохсаjлы мәгаләләр дәрҹ етдирмишдиләр.
Журналлар актив фәалиjjәт ҝөстәрдиjи дөврдә вә илләрдә республиканын бүтүн нүфузлу алимләринин елми мәгаләләри һәмин дәрҝиләрдә дәрҹ олунурду вә онларын бир чоху һәм Редаксиjа шурасында һәм дә “Билҝи” дәрҝисининин аjры-аjры сериjаларынын редаксиjа һеjәтләриндә иштирак едирдиләр.
Бизә мәлум олмаjан сәбәбләр үзүндән дәрҝинин сериjалары ААК-ын нүфузлу журналлар сиjаһысындан чыхарылдыгдан вә ҹәмиjjәтин кираjә галдығы jер башга тәшкилата верилдикдән сонра “Билҝи” дәрҝисинин нәшри чәтинләшди. Бунлара бахмаjараг дәрҝинин бүтүн сериjалары 2006-ҹы илин ахырына гәдәр өз ишини давам етдирмишдир.
Һал-һазырда “Билҝи” дәрҝисинин фәалиjjәтинин давам етдирилмәси барәдә дүнjанын мүхтәлиф jерләриндән мүраҹиәтләр едилир вә инди дә АР “Тәһсил” Ҹәмиjjәти бу иши башга формада давам етдирмәjә ҹалышыр. Мүхтәлиф рәсми инстансиjалара мүраҹиәтләримиз ҹавабсыз галдығындан “АгРа” Елмин Инкишафына Дәстәк Иҹтимаи Бирлиjи (“АгРа” ЕИДИБ) илә бирҝә бу ишләрин давам етдирилмәси барәдә мүвафиг разылыг әлдә едилмишдир. Бу мөвзуларда www.агра.аз өврагында (саjт) мүхтәлиф елми мәгаләләр вә материаллар дәрҹ едилмәси давам етдирилир.
Һәмин өврагда илк олараг 1999-2006-ҹы илләрдә “Билҝи” дәрҝиси сериjаларында дәрҹ олунан өнәмли мәгаләләрин (онларын дәрҝиләрдә дәрҹ едилдиjи мүхтәлиф дилләрдә) хүласәләрини (аннотасиjа) вермәjи дүшүнүрүк.
Изләjин!
Јекунда“Билҝи”дәрҝисининбүтүнсерjаларынынәрсәjәҝәлмәсиндәвә8 иләрзиндәнәшриндәәмәjиоланбүтүналимләрымизә, зиjалыларымыза вәмәгаләләри, jазыларынәшролунан3000-дәнчохмүәллифләрә(дүнjасыныдәjишәнләрдәдахилолмагла) өзминнәтдарлығымычатдырараг билдирирәмки, һазырда АР-нын“Тәһсил” ҸәмиjjәтиБакышәһәриХоҹалыпроспекти24аүнванындаjерләширвә“АгРа” ЕИДИБиләбирҝәАзәрбаjҹанынелминин, тәһсилинин, мәдәниjjәтининирәлиҝетмәсинә, jүксәлмәсинәхидмәтетмәjиөзүнүнмүгәддәсвәзифәсиһесабедир.Бусәпҝидәмүхтәлиф елмимәгаләләринизи, jазыларынызы, арашдырмаларынызы, тәклифләринизиһазырдабирҝәфәалиjjәтҝөстәрәнАР“Тәһсил” Ҹәмиjjәтивә“АгРа” ЕИДИБ-әтәгдимедәбиләрсиниз.
Әлагә: 050 662-47-54, 055-206-05-24, 012 490-33-53
Е-маил: агра_теһсил@маил.ру
Өвраг (саjт): www.агра.аз
Почт үнваны: АЗЕ 1025, Бакы шәһ. Хоҹалы пр.24а
Һөрмәтлә, Азәрбаjҹан Республикасы,
Тәһсил Ҹәмиjjәти идарә һеjәтинин сәдри Нуғаj Әлиjев
П.С.1. Һәмин өврагда 1999-2006-ҹы илләрдә дәрҝиләрдә ҝедән бүтүн мәгаләләрин саһәләр вә илләр үзрә мүндәриҹатлары дәрҹ олунаҹагдыр.
П.С.2. Имкан дүшдүкҹә, һәм дә охуҹуларын арзусу нәзәрә алынараг мәгаләләрин бир гисминин там мәтнинин дәрҝиләрдә дәрҹ олундуғу дилдә өврагда jерләшдирилмәси планлашдырылыр.
П.С.3. Бундан башга ашағыда геjд олунан пуллу хидмәтләр дә ҝөстәрилә биләр:
— Һәмин елми мәгаләләрин (мүәллиф һүгугу сахланылмагла) дүнjанын мүхтәлиф дилләринә тәрҹүмә едилмәси вә арзу едәнләрә почт васитәсилә ҝөндәрилмәси мәсәләсинә бахыла биләр.
— Арзу едәнләр 1999-2006-ҹы илләрдә һәмин дәрҝиләрдә дәрҹ едилмиш мәгаләләрин фотосурәтләрини һәм ади почт васитәсилә, һәм дә електрон почт васитәсилә әлдә едә биләрләр.
